Hoe verloopt de zetelverdeling en de aanwijzing van gemeentelijke verkozenen en hun opvolgers?
Zetelverdeling
De artikels 165-169 van het Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet van 8 juli 2011 (LPKD) leggen uit hoe de zetelverdeling werkt.
Bepalen van het stemcijfer
Het gemeentelijk hoofdbureau stelt de stemcijfers van de verschillende lijsten vast. Het stemcijfer van een lijst is de som van het totale aantal stembiljetten met een geldige stem, bovenaan op de lijst of op een of meer kandidaten van die lijst (artikel 165 LPKD).
Verdeling van de zetels over de lijsten
Na het vaststellen van de stemcijfers, gaat het bureau over tot de verdeling van de zetels.
Voor de zetelberekening bij de gemeenteraadsverkiezingen past het bureau het zogenaamde Imperiali-stelsel toe. Dat betekent dat ze de stemcijfers van de verschillende lijsten achtereenvolgens delen door 1, 1½, 2, 2½; 3, 3½,... Voor de eenvoud kan ook gedeeld worden door 2, 3, 4 enzovoort. Dat levert precies hetzelfde resultaat op.
Het bureau rangschikt de quotiënten in volgorde van grootte tot ze voor alle lijsten samen zoveel quotiënten bereiken als er leden te kiezen zijn.
Een voorbeeld:
|
Lijst 1 |
Lijst 2 |
Lijst 3 |
Lijst 4 |
Stemcijfers: |
840 |
432 |
360 |
328 |
Deling door: |
|
|
|
|
2 |
420 |
216 |
180 |
164 |
3 |
280 |
144 |
120 |
109 |
4 |
210 |
108 |
90 |
82 |
5 |
168 |
86 |
72 |
65 |
6 |
140 |
72 |
60 |
54 |
De verdeling over de lijsten gebeurt door aan iedere lijst zoveel zetels toe te kennen als haar stemcijfer quotiënten heeft opgeleverd, gelijk aan of hoger dan het laatst gerangschikte quotiënt.
In de veronderstelling dat er negen zetels te verdelen vallen, geeft dat voor het bovenstaande voorbeeld:
|
Lijst 1 |
Lijst 2 |
Lijst 3 |
Lijst 4 |
Stemcijfers: |
840 |
432 |
360 |
328 |
Deling door: |
|
|
|
|
2 |
420 (1e) |
216 (3e) |
180 (5e) |
164 (7e) |
3 |
280 (2e) |
144 (8e) |
120 |
109 |
4 |
210 (4e) |
108 |
90 |
82 |
5 |
168 (6e) |
86 |
72 |
65 |
6 |
140 (9e) |
72 |
60 |
54 |
De negen zetels gaan naar de negen hoogste quotiënten (420, 280, 216, 210, 180, 168, 164, 144 en 140). Zo komen vijf zetels toe aan de lijst 1, twee zetels aan lijst 2, en telkens één zetel aan lijst 3 en 4.
Opmerking
Het kan gebeuren dat het laatste nuttige quotiënt hetzelfde is voor twee of meer lijsten. In dat geval kent het bureau de laatste zetel toe aan de lijst met het hoogste stemcijfer. Bij een gelijk aantal stemcijfers, gaat de zetel naar de kandidaat die de meeste stemmen kreeg of in de tweede orde naar de jongste van de kandidaten voor de laatste zetel (artikel 166 LPKD).